Džou dinastija: Skirtumas tarp puslapio versijų

Ištrintas turinys Pridėtas turinys
SilvonenBot (aptarimas | indėlis)
S robotas Pridedama: br:Tierniezh Zhou
Leia~ltwiki (aptarimas | indėlis)
SNėra keitimo santraukos
Eilutė 23:
[[Image:China 2a.jpg|thumb|right|Vakarų Džou]]
 
Tiksli Vakarų Džou (西周, pinyin Xī Zhōu) pradžios data nežinoma: siūlyti 1122, 1027, kiti metai pr. m. e. Tikriausiai [[XI a. pr. m. e.]] buvusi vasalinė Šangų gentis Džou užkariavo Šang dinastiją. Nukariavimą pradėjo valdovas VenvangVen ('''WenwangWen wang'''), baigė Uvangvaldovas U ('''WuwangWu wang'''). UvangasU patikėjo nukariautų teritorijų administravimą nukirsdinto tirono sūnui, tačiau vėliau pastarojo sūnus sukilo, ir teritorijos buvo galutinai pajungtos Džou valdžiai. UvangU brolis, DžougongDžou kunigaikštis ('''ZhougongZhou gong''') susiejo Šang aukščiausiąjį protėvį Šangdi su Džou aukščiausia šventybe – Dangumi. Tai – Dangaus mandato idėjos formavimosi pradžia. Ši idėja ilgai laikė valstybę vieningą, nes atskirų kunigaikštysčių valdovai pripažino sakralią Džou valdovo valdžią ir nedrįsdavo atsiskirti.
 
Vakarų Džou laikotarpiui būdinga ekspansija, ypač į Rytus. Nors tradicinėje istoriografijoje Džou vaizduojama kaip centralizuota valstybė, realiai ji buvo ne tokia: žemės buvo padalintos į atskiras valdas, kurias valdė Džou valdovų giminaičiai. Valstybėje itin svarbi buvo šeimos kultų hierarchija, kurios viršuje buvo Džou protėvių garbinimas. Ši hierarchija padėjo išlikti ir politinei subordinacijos sistemai.
Eilutė 44:
! style="background:#efefef" | Lietuviškai
|----- align="center"
| Ji Chang<br>&#23020;&#26124; || [[WenwangValdovas Ven|Wen wang]]<br>&#25991;&#29579;
| ?-[[1043 m. pr. m. e.]]
| Dzi Čang; VenvangValdovas Ven
|----- align="center"
| Ji Fa<br>&#23020;&#30332; || [[WuwangValdovas U|Wu wang]]<br>&#27494;&#29579;
| [[1046 m. pr. m. e.|1046]]–[[1043 m. pr. m. e.]]<sup>3</sup>
| Dzi Fa; UvangValdovas U
|----- align="center"
| Ji Song<br>&#23020;&#35494; || ChengwangCheng wang<br>&#25104;&#29579;
| [[1042 m. pr. m. e.|1042]]–[[1021 m. pr. m. e.]]<sup>3</sup>
| Dzi Song; ČengvangValdovas Čeng
|----- align="center"
| Ji Zhao<br>&#23020;&#37335; || KangwangKang wang<br>&#24247;&#29579;
| [[1020 m. pr. m. e.|1020]]–[[996 m. pr. m. e.]]''<sup>3</sup>
| Dzi Džao; KangvangValdovas Kang
|----- align="center"
| Ji Xia<br>&#23020;&#29781; || ZhaowangZhao wang<br>&#26157;&#29579;
| [[995 m. pr. m. e.|995]]–[[977 m. pr. m. e.]]''<sup>3</sup>
| Dzi Sia; DžaovangValdovas Džao
|----- align="center"
| Ji Man<br>&#23020;&#28415; || MuwangMu wang<br>&#31302;&#29579;
| [[976 m. pr. m. e.|976]]–[[922 m. pr. m. e.]]''<sup>3</sup>
| Dzi Man; MuvangValdovas Mu
|----- align="center"
| Ji Yihu<br>&#23020;&#32324;&#25160; || GongwangGong wang<br>&#20849;&#29579;
| [[922 m. pr. m. e.|922]]–[[900 m. pr. m. e.]]''<sup>3</sup>
| Dzi Ihu; GongvangValdovas Gong
|----- align="center"
| Ji Jian<br>&#23020;&#22223; || YiwangYi wang<br>&#25087;&#29579;
| [[899 m. pr. m. e.|899]]–[[892 m. pr. m. e.]]<sup>3</sup>
| Dzi Dzian; IvangValdovas I
|----- align="center"
| Ji Pifang<br>&#23020;&#36767;&#26041;
| Xiaowang<br>&#23389;&#29579;
| [[891 m. pr. m. e.|891]]–[[886 m. pr. m. e.]]<sup>3</sup>
| Dzi Pifang; SiaovangValdovas Siao
|----- align="center"
| Ji Xie<br>&#23020;&#29166; || YiwangYi wang<br>&#22839;&#29579;
| [[885 m. pr. m. e.|885]]–[[878 m. pr. m. e.]]<sup>3</sup>
| Dzi Sie; IvangValdovas I
|----- align="center"
| Ji Hu<br>&#23020;&#32993; || LiwangLi wang<br>&#21426;&#29579;
| [[877 m. pr. m. e.|877]]–[[841 m. pr. m. e.]]<sup>3</sup>
| Dzi Hu; LivangValdovas Li
|----- align="center"
| &#12288;
Eilutė 94:
| Gonghe
|----- align="center"
| Ji Jing<br>&#23020;&#38748; || XuanwangXuan wang<br>&#23459;&#29579;
| [[827 m. pr. m. e.|827]]-[[782 m. pr. m. e.]]
| Dzi Dzing; SiuanvangValdovas Siuan
|----- align="center"
| Ji Gongsheng<br>&#23020;&#23470;&#28262;
| YouwangYou wang<br>&#24189;&#29579;
| [[781 m. pr. m. e.|781]]–[[771 m. pr. m. e.]]
| Dzi Gongšeng; JouvangValdovas Jou
|-----
| colspan="4" style="background:#efefef" | <small>'''1''' Čia ir pomirtiniams vardams naudojama [[Pinyin]] transkripcija.</small>
|-----
| colspan="4" style="background:#efefef" | <small>'''2''' Neretai prieš pomirtinį vardą pridedamas dinastijos pavadinimas, pvz., DžouZhou VenvangWen wang. Pažodžiui tai reiškia „Džou valdovas Ven“.</small>
|-----
| colspan="4" style="background:#efefef" | <small>'''3''' Kadangi pirmoji autentiška pripažįstama Kinijos istorijos data yra [[841 m. pr. m. e.]], visos ankstesnės datos yra tik spėjimai.</small>
Eilutė 128:
|----- align="center"
| Ji Yijiu<br>&#23020;&#23452;&#33276;
| PingwangPing wang<br>&#24179;&#29579;
| [[770 m. pr. m. e.|770]]–[[720 m. pr. m. e.]]
| Dzi Idziu; PingvangValdovas Ping
|----- align="center"
| Ji Lin<br>&#23020;&#26519; || HuanwangHuan wang<br>&#26707;&#29579;
| [[719 m. pr. m. e.|719]]-[[697 m. pr. m. e.]]
| Dzi Lin; HuanvangValdovas Huan
|----- align="center"
| Ji Tuo<br>&#23020;&#20311; || ZhuangwangZhuang wang<br>&#33674;&#29579;
| [[696 m. pr. m. e.|696]]–[[682 m. pr. m. e.]]
| Dzi Tuo; DžuangvangValdovas Džuang
|----- align="center"
| Ji Huqi<br>&#23020;&#32993;&#40778; || XiwangXi wang<br>&#37328;&#29579;
| [[681 m. pr. m. e.|681]]–[[677 m. pr. m. e.]]
| Dzi Huči; SivangValdovas Si
|----- align="center"
| Ji Lang<br>&#23020;&#38316; || HuiwangHui wang<br>&#24800;&#29579;
| [[676 m. pr. m. e.|676]]–[[652 m. pr. m. e.]]
| Dzi Lang; HuivangValdovas Hui
|----- align="center"
| Ji Zheng<br>&#23020;&#37165; || XiangwangXiang wang<br>&#35140;&#29579;
| [[651 m. pr. m. e.|651]]–[[619 m. pr. m. e.]]
| Dzi Dženg; SiangvangValdovas Siang
|----- align="center"
| Ji Renchen<br>&#23020;&#22764;&#33251;
| QingwangQing wang<br>&#38915;&#29579;
| [[618 m. pr. m. e.|618]]–[[613 m. pr. m. e.]]
| Dzi Ženčen; ČingvangValdovas Čing
|----- align="center"
| Ji Ban<br>&#23020;&#29677; || KuangwangKuang wang<br>&#21281;&#29579;
| [[612 m. pr. m. e.|612]]–[[607 m. pr. m. e.]]
| Dzi Ban; KuangvangValdovas Kuang
|----- align="center"
| Ji Yu<br>&#23020;&#29788; || DingwangDing wang<br>&#23450;&#29579;
| [[606 m. pr. m. e.|606]]-[[586 m. pr. m. e.]]
| Dzi Ju; DingvangValdovas Ding
|----- align="center"
| Ji Yi<br>&#23020;&#22839; || JianwangJian wang<br>&#31777;&#29579;
| [[585 m. pr. m. e.|585]]–[[572 m. pr. m. e.]]
| Dzi I; DzianvangValdovas Dzian
|----- align="center"
| Ji Xiexin<br>&#23020;&#27844;&#24515;
| LingwangLing wang<br>&#38728;&#29579;
| [[571 m. pr. m. e.|571]]–[[545 m. pr. m. e.]]
| Dzi Siesin; LingvangValdovas Ling
|----- align="center"
| Ji Gui<br>&#23020;&#36020; || JingwangJing wang<br>&#26223;&#29579;
| [[544 m. pr. m. e.|544]]–[[521 m. pr. m. e.]]
| Dzi Gui; DzingvangValdovas Dzing
|----- align="center"
| Ji Meng<br>&#23020;&#29467; || DaowangDao wang<br>&#24764;&#29579;
| [[520 m. pr. m. e.]]
| Dzi Meng; DaovangValdovas Dao
|----- align="center"
| Ji Gai<br>&#23020;&#19984; || JingwangJing wang<br>&#25964;&#29579;
| [[519 m. pr. m. e.|519]]-[[476 m. pr. m. e.]]
| Dzi Gai; DzingvangValdovas Dzing
|----- align="center"
| Ji Ren<br>&#23020;&#20161; || YuanwangYuan wang<br>&#20803;&#29579;
| [[475 m. pr. m. e.|475]]–[[469 m. pr. m. e.]]
| Dzi Žen; JuanvangValdovas Juan
|----- align="center"
| Ji Jie<br>&#23020;&#20171;
| ZhendingwangZhending wang<br>&#35998;&#23450;&#29579;
| [[468 m. pr. m. e.|468]]–[[442 m. pr. m. e.]]
| Dzi Dzie; DžendingvangValdovas Džending
|----- align="center"
| Ji Quji<br>&#23020;&#21435;&#30142; || AiwangAi wang<br>&#21696;&#29579;
| [[441 m. pr. m. e.]]
| Dzi Čiudzi; AivangValdovas Ai
|----- align="center"
| Ji Shu<br>&#23020;&#21460; || SiwangSi wang<br>&#24605;&#29579;
| [[441 m. pr. m. e.]]
| Dzi Šu; SivangValdovas Si
|----- align="center"
| Ji Wei<br>&#23020;&#23916; || KaowangKao wang<br>&#32771;&#29579;
| [[440 m. pr. m. e.|440]]–[[426 m. pr. m. e.]]
| Dzi Vei; KaovangValdovas Kao
|----- align="center"
| Ji Wu<br>&#23020;&#21320;
| WeiliewangWeilie wang<br>&#23041;&#28872;&#29579;
| [[425 m. pr. m. e.|425]]–[[402 m. pr. m. e.]]
| Dzi U; VeilievangValdovas Veilie
|----- align="center"
| Ji Jiao<br>&#23020;&#39509; || AnwangAn wang<br>&#23433;&#29579;
| [[401 m. pr. m. e.|401]]-[[376 m. pr. m. e.]]
| Dzi Dziao; AnvangValdovas An
|----- align="center"
| Ji Xi<br>&#23020;&#21916; || LiewangLie wang<br>&#28872;&#29579;
| [[IV amžius pr. m. e.|375–369 m. pr. m. e.]]
| Dzi Si; LievangValdovas Lie
|----- align="center"
| Ji Bian<br>&#23020;&#25153; || XianwangXian wang<br>&#39023;&#29579;
| [[368 m. pr. m. e.|368]]–[[321 m. pr. m. e.]]
| Dzi Bian; SianvangValdovas Sian
|----- align="center"
| Ji Ding<br>&#23020;&#23450;
| ShenjingwangShenjing wang<br>&#24910;&#38746;&#29579;
| [[320 m. pr. m. e.|320]]–[[315 m. pr. m. e.]]
| Dzi Ding; ŠendzingvangValdovas Šendzing
|----- align="center"
| Ji Yan<br>&#23020;&#24310; || NanwangNan wang<br>&#36199;&#29579;
| [[314 m. pr. m. e.|314]]-[[256 m. pr. m. e.]]
| Dzi Jan; NanvangValdovas Nan
|----- align="center"
| &#12288; || HuiwangHui wang<br>&#24800;&#29579;
| [[255 m. pr. m. e.|255]]–[[249 m. pr. m. e.]]
| Valdovas Hui
| Huivang
|-----
| colspan="4" style="background:#efefef" | <small>'''1''' Čia ir pomirtiniams vardams naudojama [[Pinyin]] transkripcija.</small>
|-----
| colspan="4" style="background:#efefef" | <small>'''2''' Neretai prieš pomirtinį vardą pridedamas dinastijos pavadinimas, pvz., DžouZhou PingvangPingwang. Pažodžiui tai reiškia „Džou valdovas Ping“.</small>
|}